LIFE STYLE

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती,खाद्यसंस्कृती कुणकेश्वर,देवगड पर्यटन   दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग क्रमांक-१५  साधारणपणे रात्रीच्या आठच्या दरम्यान आमची सवारी काळोखात कुणकेश्वर कडे निघाली.गुगल मॅपच्या भरवशावर आणि वाटेतल्या दिशा दर्शक बोर्ड वाचून आमचा प्रवास चालला होता.गाव आल्याचं दिसताच नाव काय असेल ते दुकानाच्या पाट्या आणि नावाचा फलक बघताना आढळतं.लांबूनच "मिठबाव" नावाची पाटी दिसताच गाडी साइडला हळू घ्यायला लावून गावाच्या नावाच्या फलकाचा फोटो काढला.तेव्हा ध्यानात आलं की झी मराठी वाहिनीवरील गाजलेली मालवणी बोलीभाषेतील मालिका "गाव गाता गजाली" या मालिकेतील चित्रीत स्थळ असणारं गाव.पुढं वाटेतील एकाला विचारुन रस्ता बरोबर असल्याची खात्री केली. सारथी गाडी चांगलाच दामटवित होता.सपाट भागात चांगलाच वेग वाढला होता.पुढं राईट घेऊन गाडी उताराला लागली होती.समोरच कुणकेश्वर मंदिराची नेत्रदीपक रोषणाईत सजलेली आरास आणि मंदिराकडे जाणाऱ्या रस्त्याच्या खांबावरील दिव्यांची ओळ नजरेस पडली.समुद्र किनाऱ्यावर अंधूकसा प्रकाश दिव्यांचा दिसत होता.एव्हाना नऊ वाजले होते.मंदिराजवळ पोहोचताच लगबगीने प्रवेशमार्ग...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती    देवगड पर्यटन ,अमोलचे अनमोल सहकार्य   दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग क्रमांक-१४   मालवण पासून ४४ किमी अंतरावरील देवगड तालुक्यातील कुणकेश्वराकडे आमची गाडी निघाली.माडापोफळीच्या बागेतील झाडांच्या पर्णिका आणि डहाळ्यामधून तेजःपुंज सूर्याचं बिंबाच दृश्य मोहक दिसत होते. साधारणपणे वीसच मिनीटे झाली असतील. आचरा गावातील सडेवाडीच्या रस्त्याच्या कडेला गाडी चालकाने थांबवली.गाडीतून बाहूर येऊन त्याने बॉनेट उघडले आणि इंजिन बघू लागला.मी ही खाली उतरून काय झालं म्हणून विचारले.गियर व क्लजचे सेटिंग हाललय ,त्याने प्रतिउत्तर देवून मला नेटवर्क आहे का विचारले.'मी होय म्हणूनमोबाईल त्याला दिला.,त्याने यूट्यूबवरील क्लज सेटिंग कसे करावे हा मजकूर टाईप केला.दोन तिनं व्हिडिओ मधील एकवर क्लिक करून तो बघू लागला.तदनंतर त्याने सेटिंग हलवले पण काहीही साध्य झाले नाही. एव्हाना अंधार पडायला सुरुवात झाली,म्हणून गाडी सडके पलीकडील मोकळ्या जागेत गाडी लाव.असं सांगितले.कसातरी रिव्हर गियर पडला हळूहळू गाडीमोकळ्या जागेत थांबवली.मग तिथं मोबाईल बॅटरीच्या प्रकाशात दुरुस्ती...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती    मालवण चौपाटी पर्यटन   दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग क्रमांक-१३         सांजवेळच्या रम्य माहोलात आम्ही मालवणच्या मनमोहक किनारी पोहोचलो.मासळी बाजराचे दृश्य दृष्टीला पडले.तिथं खासियत असणारी मासळी पर्यटक खरेदी करतहोते.विशेषत:सुरमई,पापलेट,झिंगे आणि कोळंबी प्रकारचे मासे सर्वत्र दिसत होते.उत्साही खवय्ये मासळी कापून कशी स्वच्छ करतात हे निरखून बघत होते.मोठ्या बोटींतील मासळी किनाऱ्यावर आणायला छोट्या बोटींचे नावाडी आतुरतेने वाट बघत होते.छोट्या मोठ्या बोटींची शिडं फडकतानाचे दृश्य मनाला भुरळ घालत होते.पलीकडे हौशी पर्यटक वॉटर स्पोर्टसचे खेळखेळण्यात रममाण झाले होते.     सांजच्या दिवाकाराचे दृश्य मस्तच दिसत होते.ते टिपण्यात मश्गुल झालो होतो.अस्ताला जाणाऱ्या सूर्याने मुक्तपणे गुलालाची उधळण केली होती. रंगछटेत ढग माखले होते.स्वराज्य संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या ऐतिहासिक वारश्याचा आणि दर्यावरील पराक्रमाचा साक्षीदार देणारा जलदुर्ग" सिंधुदुर्ग किल्ला" त्याच्या निसर्ग सौंदर्यात बोटींची सजावट उठावदार दिसत होत...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती    वेंगुर्ला चौपाटी पर्यटन   दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग क्रमांक-१२ ऋषितुल्य प्रतिभावंत साहित्यिक वि.स.खांडेकर स्मृती संग्रहालयील साहित्याचा अनमोल दुर्मिळ ठेवा पाहून मन तृप्त झाले.नियोजित मनोनिग्रह पूर्ण झाला.आम्ही आता ३७ किलोमीटरवर असणाऱ्या वेंगुर्ला नगरीकडे समुद्रकिनारा मार्गाने चाललो होतो.हा समुद्रमार्ग विजयदुर्ग पर्यत जातो.आता खरी भुकेची जाणीव झाली होती मघाशी शिल्प बघायच्या तंद्रीत भुकेकडे जणू कानाडोळा केला होता.पण आता धीर सुटत होता,अधिरता वाढली होती.कधीएकदाचं हॉटेल दिसतंय याची वाटच बघत होतो. अर्ध्यातासाने शहराच्या अलिकडेच दोन-तीन हॉटेल दृष्टिस पडली. त्यातीलएका भोजनालायाकडे सत्वर गेलो.भिंतीवरील मेनू बोर्ड मनात वाचून दोन सुरमई थाळी आणि एक आमरसासह शाकाहारी थाळीची आॅडर दिली.तिथला मेनूबोर्ड पाहून मनातल्या मनात हास्य उमटले.सुरमई थाळी, पापलेट थाळी,बांगडा थाळी,कोळंबी थाळी, तिसऱ्याची थाळी आणि शाकाहारी भोजनथाळी असं लिहून त्यापुढं बरोबर आणि चूक अशी चिन्ह काढली होती.बरोबर चिन्ह आजची थाळीची उपलब्धता आणि फुलीचे चिन्ह अनुपलब्धता दर्श...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती  वेंगुर्ला तालुका पर्यटन  ऋषितुल्य गुरुवर्य साहित्यिक वि.स. खांडेकर स्मृतीस्थळ    दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग क्रमांक-११  गुरुवर्य वि.स.खांडेकर विद्या प्रतिष्ठान संचलित गुरुवर्य अ.वि.बावडेकर विद्यालय, शिरोडा शाळेच्या गेटजवळ पोहोचताच दोन शिक्षक दुचाकी वरून बाहेर निघाले होते.त्यापैकी एकाकडे स्मृतीस्थळा विषयी चौकशी केली.त्यांनी लगेच शाळेच्या कार्यालयात जावून संबंधित पर्यवेक्षक आणि शिपायास बंद असलेलं संग्रहालय उघडण्यास सांगितले.आम्ही भाऊसाहेबांची दुर्मिळ ग्रंथसंपदा बघण्यास आतुर होतो.नियोजित केलेले स्मृतीस्थळ बघायला मिळणार याच औत्सुक्य होतं.सन २०१५ ला या शाळेस शतक पूर्ण झाल्याने शाळेची सुविधायुक्त प्रशस्त देखणी इमारत रस्त्याला लागूनच होती.पूर्वाश्रमीच्या ट्युटोरियल विद्यालयात गुरुवर्य अ.वि.बावडेकरांच्या साथीनं भाऊसाहेब तथा वि.स.खांडेकर सहशिक्षक ते मुख्याध्यापक होते. थोड्यावेळाने शिपायाने स्मृतीस्थळ उघडून दिले.एका स्नेहबंधू शिक्षक मित्राने स्वागतकक्षात येऊन ,'कुठून आलात ,कुणी माहिती दिली ?आपण कसे आलात ?आपण कोण आहात ?:अशी चौक...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती  वेंगुर्ला तालुका पर्यटन  शिरोडा चौपाटी    दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग क्रमांक-१०  रस्त्यांच्या कडेला असणारी मिठागरे बघत बघत ८किमीवरील शिरोड्यात पोहोचलो.शिरोडा भूमीत  १९३०साली महात्मा गांधींच्या प्रतिसादाला साथ देवून मीठाचा सत्याग्रह स्थानिकांनी करुन स्वातंत्र्यपूर्व काळात इतिहास घडविला होता.शिरोडा चौपाटी अशी पाटी बघून गावातून बीचकडे निघालो.दुपारची वेळ होती.क्षुधाशांतीची वेळ झाली होती.पण सौंदर्य स्थळे बघण्यात मग्नता  असल्याने भुकेची तीव्रता जाणवत नव्हती.ग्रामपंचायतीची पार्किंग रिसीट घेऊन आम्ही गाडी पार्क करून बीचकडे निघालो.सर्वत्र मऊशार वाळू चाळणीनं चाळल्यासारखी रुपेरी दिसत होती. चालताना रेतीत पाय रुतत होते.सभोवताली आकाशाशी स्पर्धा करणारे उंचचउंच मोठमोठाली सुरुची झाडं होती.त्यांच्या सावलीत चालताना वेगळीच मजावाटत होती.अथांग दर्या, लांबसडक दिसणारा किनारा अन्  किनाऱ्यावर येऊन फुटणाऱ्या सफेद लाटा ,समोर दिसणारा निळा दर्या बघण्याची मजा काही औरच असते.   याच सागरकिनारी जेष्ठ साहित्यिक वि.स.खांडेकरांनी बहुवि...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्य संस्कृती वेंगुर्ला तालुका पर्यटन            रेडी बीच  दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग-९ एव्हाना चारही राॅक पाईंट बघून झाल्याने बोटमनने बोटिंग प्रदक्षिणा पूर्ण करायला दुसऱ्या मार्गाने मूळ जागी बोट आणली.आरपार  दगडाच्याच दावणीला बोटीचा दोर बांधून बोट थांबविली.आम्ही किनाऱ्यावर आलो.बोटीच्या जवळ उभे राहून फोटो टिपले. वाऱ्याच्या झोतावर बोटीवरील भगवाध्वज अभिमानाने डौलत होता.त्यास अभिवादन केले.आजही छत्रपती शिवाजी महाराजांची अलौकिकता जलदुर्ग किल्ले गड संपत्तीच्या इतिहासाची साक्ष देतात. याची जलदुर्ग बघताना मनोमन प्रचिती येते.तदनंतर खडकाळ किनारा बारकाईने न्याहाळू लागलो. जागोजागी खडकाला पडलेल्या खड्ड्यांमध्ये किनाऱ्यावरुन येणाऱ्या लाटांचे पाणी खेळत होते.त्याचे फोटो शुट करताना खाली बसून खडकाकडे नजर वळली,तर तिथल्या खडकांना असंख्य छोटी मोठी छिंद्र पडलेली दिसून आली.त्या बिळात सागरी जीव आगमन गमन करत होते.विशेषत: छोटे मोठे सागरी खेकडे बघायला मिळाले.सागरी शैवालाचेही थरही खडकावर दिसत होते.एके ठिकाणी तर तळहाताच्या आकाराच्या खेकड्यांची तु...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती ,  खाद्यसंस्कृती  वेंगुर्ला तालुका पर्यटन   मामाभाचा रॉक,टायगर रॉक आणि बेट(Island) रेडी दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग-८ मंदिरातील दर्शनानंतर आमची पावलं बीचकडे वळली.हौशी,दर्दी भटकंतीची आवड असणाऱ्यांचीच पावलं  शांत ,रम्य ,नाविन्यता आणि तुरळक पर्यटक असणाऱ्या अशा रेडी बीच कडे वळतात.लालग्या पाऊलवाटेने जात होतो.अथांग दर्यासागराचे निळेशार पाणी पाहून मन तृप्त झाले.समोरच दर्यात दिसणाऱ्या काळ्याभिन्न खडकाने नजर वेधली.लगेचच ते दृश्य मोबाईलमध्ये टिपले.मस्तच तो खडकअजस्त्र माश्याच्या परासारखा दिसत होता. येथील किनारा खडकाळ आहे. एक बोट सफरिंगला किनाऱ्यावरुन निघण्याच्या तयारीत होती.आम्हाला दिसताच बोटमन आमच्याजवळ येऊन बोटिंग करत समुद्रातील स्पाॅट बघायला येताय का? विचारलं,मग काय पत्नीकडे नेत्र कटाक्ष टाकताच तिनं संमती दिली , आणि मग आमची दहा पर्यटकांची बोट मामाभाचा रॉक,              टायगर रॉक आणि  बेट बघायला निघाली.प्रथम लाईफ जॅकेट परिधान केले.मघाशी फोटोग्राफी केलेला खडक जवळून न्याहाळता येणार याचा मनस्वी आनंद झाला.अग...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती        रेडी गणेश मंदिर ता.वेंगुर्ला पर्यटन  दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग-७    निसर्गरम्य ठिकाणांचा मनमोहक अनमोल ठेवा अवलोकन करत काजू ,फणस,माडा पोफळींच्या झाडीत लपलेली वाडी वजा छोटी छोटी गावं बघत निघालो होतो.तदनंतर आम्ही तेरेखोलची खाडी ओलांडून आपल्या राज्यात प्रवेश केला.महाराष्ट्राच्या समुद्र किनाऱ्यावरील दक्षिण टोकाचे शेवटचे गाव रेडी. हे गाव मॅगेनीज खनिजांच्या खाणींचे साठे असणारे बंदर आहे.येथून जवळच 'तेरेखोल' किल्ला आहे.गोवा सरकारने त्यांचे हॉटेलमध्ये रुपांतर केले आहे.गोव्याच्या स्वातंत्र्य संग्रामात या खंडाने क्रांतिकारकांना आसरा देण्याचे काम केले आहे.    "यशवंतगड " महाराष्ट्रातील सागरी किनारपट्टी वरील शेवटचा किल्ला.खाडीच्या मुखाजवळील टेकडीवर बांधलेला किल्ला आहे.समुद्रातील खाडी मार्गाने होणाऱ्या व्यापारावर लक्ष ठेवणे आणि संरक्षणासाठी उभारला आहे.ही ठिकाणंही प्रेक्षणिय आहेत. मोबाईलरेंज गुडूप झाली होती.त्यामुळे रेडी गाव आल्यावर एके ठिकाणी गणेश मंदिराची चौकशी केली.त्याने 'लाल रस्त्याने सरळ दोन किलोमीटर ...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती      प्रवास वर्णन  फोंडा ते  रेडी ता.वेंगुर्ला पर्यटन  दिनांक ८ मार्च २०२१ क्रमशः भाग-६     खानपान उरकून दहाच्या सुमारास आम्ही भटकंतीला बाहेर पडलो.आल्या मार्गानेच म्हापश्यापर्यंत हायवेने जायचे होतं.यापूर्वी अनेकदा गोव्यातील निसर्ग सौंदर्य आणि मौज मजेचा आनंद द्विगुणित केलाआहे.तसेचयापूर्वीच्या भटकंतीचे सदर लेखन केले आहे.प्रवासात असतानाच समुद्र किनाऱ्यावरील कोस्टल मार्गाने भटकंती करण्याचा मनोनिग्रह केला होता.नेहमी आपण परिचित भागातील ब्रॅण्डेड डेस्टिनेशन निवडतो.यावेळी मात्र गोंगाटापासून दूर आणि विरळगर्दीच्या ठिकाणी सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील समुद्रकाठच्या वेंगुर्ला ,मालवण आणि देवगड पर्यत जाण्याचा मनसुबा ड्रायव्हरला सांगितला.म्हापसा आल्यावर डावीकडे वळून छोटेखानी दूपदरी रस्त्याने गुगल मॅपला वाटाड्या करुन गोव्याच्या मी प्रवास न केलेल्या चकाचक रस्त्याने मार्गक्रमण करत होतो. तिकडच्या रस्त्यावर अचानक गायी दत्त म्हणून उभ्याठाकतात.हाॅर्न वाजविला तरी पटकन बाजूला सरत नाहीत.त्यामुळं जैसेथे थांबावंलागतं. अथांगसागराचं रुप न्याह...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती   घावण -उसळ पत्रादेवी ते पोंडा दिनांक ७ मार्च २०२१ क्रमशः भाग-५         सावंतवाडी मागे जाऊन आम्ही सोनुर्लीला लेफ्ट टर्न घेऊन मुंबई -गोवा हायवेला आलो. साधारणपणे ९० किमी अंतर काटायचं होतं.चहानाष्टा अजूनही झाला नव्हता.त्यामुळे सुपरिचित हॉटेलजवळ नाष्ट्याला गाडी थांबवायला सांगितली.थोड्या वेळाने डिव्हायडर ओलांडून सावली हॉटेलकडे वळलो. तदनंतर मेनू बोर्ड वर नजर फिरवली घावण-रस, घावण-चटणी,घावण उसळ,घावण मिसळ असे मेनू उपलब्ध होते.तिथं कोकणची खासियत असलेला "घावणउसळ" हा मेनू नाष्ट्याला मुलानं मागविला. मुलाने आवडीने चाखलेल्या "घावण-उसळ" डीशची फर्माईश केली .सहज समोरील भिंतीवर नजर गेली असता,येथे शिरवाळे करून मिळतील असा बोर्ड बघायला मिळाला.त्यावरील चित्रा वरून समजले की आपल्याकडे ज्याला शेवया (बोटवं) संबोधतो त्यास' शिरवाळे'म्हणतात.तांदळाच्या पीठापासून बनविलेले घावण आणि बटाटा वाटाण्याची पातळसर भाजी असा मेनू नाष्ट्याला मिळाला. कोकणची खासियत असलेली डीश फारच चवदार आणि लज्जतदार होती.भाजी कमी तिखटाची आणि गरमगरम घावणं चवीने खात होतो.मस्तपैकी न...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती            सावंतवाडी  दिनांक ७ मार्च २०२१ क्रमशः भाग-४    स्वराज्य संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या ऐतिहासिक काळातील छोटेखानी संस्थान सावंतवाडी होते.छत्रपती शिवाजी महाराजांनी चढाई करून दुसरा खेम सावंत आणि लखम सावंत या दोघांचा दारुण पराभव केल्यानंतर ते पोर्तुगिजांच्या आश्रयाला गेले होते. तदनंतर महाराजांशी पाचकलमी तह केला होता. स्वराज्याची सेवा फौजेनिशी करण्याचे कबूल केले होते.तदनंतर स्वातंत्र्यपूर्व काळातील हे संस्थान देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर भारतात विलीन झाले होते.येथील राजवाडाही प्रेक्षणिय आहे.      सुंदरवाडीची तदनंतर सावंतवाडी झाली.शहराच्या सभोवती दाट झाडी असून मध्यभागी आखीवरेखीव बांधीव मोती तलाव आहे.शहर वाशियांना फिरायला सभोवती पदपाथ आहे.सभोवती रस्ताहीआहे. त्यावरुनही गाडीतून ही फेरफटका मारायला मजा वाटते.एका बाजूला तलावावर ऋषितुल्य कविवर्य "केशवसुत कट्टा " नगरपरिषदेने बांधला असून तिथं कविवर्य केशवसुत आणि कविवर्य वसंत सावंत यांच्या रसिक मनावर आरुढ झालेल्या गाजलेल्या कविता संग...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती    धुक्यातली सकाळ     कोलगांव सावंतवाडी  क्रमशः भाग-३ दिनांक ७ मार्च २०२१       मोबाईलच्या गजरने जाग आली. साडेपाचचा गजर बंद केला आणि रुमच्या बाहेर गॅलरीतून पहाटेचे दृश्य बघायला आतुरलो.पण काय बाहेरचं काहीचं दिसेना? म्हणून बल्ब पेटविला अन् बघतोय काय तर, बल्बच्या प्रकाशात धुकंच धुकं सगळीकडे दिसत होतं.झाडंही धूसर दिसत होती.एक छान सुंदर दृश्य उजडायच्या वेळी बघूया असं मनाशी ठरवून रुममध्ये आलो.नित्यकर्मे उरकायला सुरुवात केली.तदनंतर बाहेर पडलो .    सभोवताली विहंगम नयनरम्य दृश्य बघायला मिळाले.सगळीकडे धुक्याची पांढरीशुभ्र रजई पसरली होती.अंगणात येऊन कुतूहलाने सर्वत्र पाहता धुकेच धुके चोहीकडे दिसत होते.झाडं वेली काळ्या पांढऱ्या रंगछटेत नक्षीसारख्या दिसत होत्या.पायवाटही धूसर झाली होती. त्याच वेळी मीही लाल पायवाटेने हळूहळू निसर्गातील वेचक, धुक्यात हरविलेली दृश्ये टिपत चाललो होतो. सकाळच्या प्रहरी अनवट वाटेने धुक्यातील निसर्गाचे सौंदर्य अवलोकन करत अर्धाएक तास रफेट करुन आलो. सकाळचं चालणंही झालं आणि धुक्य...

कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती ,खाद्यसंस्कृती  खवय्येगिरी फडकेवाडा फॅमिली रेस्टॉरंट दिनांक ६ मार्च २०२१  क्रमशः भाग-२  फडकेवाडा नावाचा बोर्ड कधी दिसतोय तो बघत होतो .खरोखरच नावाप्रमाणेच वाडा संस्कृतीला शोभेल अशी पारंपारिकता जपत नव्या विद्युत रोषणाईत खवय्यांचे स्वागत करत होता.फडकेवाडा फॅमिली रेस्टारंट आजरा -आंबोली - सावंतवाडी रस्त्याला आजऱ्याच्या पुढं वेळवट्टी येथे आहे. गावातील मान्यवर पाटलांचा वाडाच शोभावा असं रेस्टारंट आहे.वाडयाचे कौलारु छत,सागवानी तुळया व खांब फर्निचर ,माफक आणि आकर्षक रंगसंगतीने नटविला आहे. पुरातन 'अॅटिक पीसने ' सजावट वाड्याची शोभा वाढविते .काउंटरवर जुन्या काळाची आठवण करून देणारा नंबर डायल करून लावायचा  टेलिफोन, जवळच्या खिडकीत जुन्या स्टोव्हवर पितळेची चहाची किटली,खुंटीवर कंदील,लाईटची खटक्याची काळी बटणं,खांबाला लटकविलेले रोमण अंकातलं वेगळ्याच धाटणीचे घड्याळ, एकंदर सुंदरच शोभिवंत लूक दिलेले हॉटेल होतं.मालवणी आणि कोल्हापूरी पदार्थांची अस्सल चवीच्या पदार्थाची कोल्हीपूरी मटण थाळी आणि राईसप्लेट शाकाहारी ऑडर केली. तोपर्यंत वाडयाचे रुप बारकाईने बघत होतो.मस्तपैकी ...

माझी भटकंती  ६ मार्च २०२१   कोकण गोवा निसर्ग भ्रमंती , खाद्यसंस्कृती  आजऱ्याचा सुवासिक घनसाळ तांदूळ क्रमशः भाग-१   स्वराज्य संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पदस्पर्शाने आणि वास्तव्याने पावन झालेल्या तळ कोकणातील ऐतिहासिक वास्तूंना भेट देवून अभिवादन करायला निघालो. निसर्गाने मुक्तहस्ते उधळण केलेल्या कोकण भूमीत कोणत्याही ऋतूत भटकंती केली तरीही त्याचा आंबा काजू नारळ फणसासारखा रसाळ गोडवा अन्य सोलकढीची मधूर चव ओठावर रेंगाळतच राहते. नयनरम्य मनवेडे करणारे समुद्र किनारे, सह्याद्रीच्या कुशीत वसलेली नारळी पोफळीच्या बागेत लपलेली वाडी,जांभ्या दगडाची कौलारू घरे, आकर्षक शैलीतील ग्रामदेवालये  आणि कोकणची खासयित चवीची असलेली मस्याहारी खाद्यसंस्कृती तिचा निर्भेळ आनंद घ्यायला चवीनं यथेच्छ खानपान करायला, वेचक वेधक टिपायला मन अधिर झालं होतं.लॉकडाऊनमुळे खंडित झालेल्या कोकण भटकंतीला कधी जातोय असं झालं होतं.सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील निसर्गसौंदर्याची खाण असलेल्या सावंतवाडी, वेंगुर्ले , मालवण आणि देवगड तालुक्यातील नयनरम्य चौपाटी,मंदिरे ,तलाव आणि सह्याद्रीच्या डोंगररांगेची नवलाई न्याहाळायल...

    धुकं धुक्यात हरवली वाट  ती शोधायला लागलो पुढं पुढं शोधता वाट  मीच धुक्यात हरवलो || धुक्याच्या दुलईत सजले  हिरवं रुपडे निसर्गसृष्टीचे   मेघस्तरात सूर्यकिरण लपले  रुप देखणं जरीच्या पदराचे|| झाडं वेली धूसर दिसती  फुलं पाखरे न्हाऊन निघती डोंगर रानं दवबिंदूत भिजती  अनोखे रुप धारण करती || धुके दाटले आठवत आले  लख्ख किरणांनी दव विरले   तेजोमय ऊर्जेने मन चेतविले  मनातल्या धुक्याला धूसरविले|| काव्य पुष्प-२११ श्री रविंद्र लटिंगे ओझर्डे वाई

माझी भटकंती कोंढावळे मुरा  भाग क्रमांक-१५४ कोंढावळे मुऱ्हा .    माडगणी आदिवासी पाडा आणि उत्तरार्ध  क्रमशः भाग क्रमांक-९ दिनांक २० फेब्रुवारी २०२१ समोरच धरणाचा जलाशय,कड्याखाली माडगणीची वीस पंचवीस घरं दाटीवाटीने झाडांच्या सानिध्यात दिसत होती.एका बाजूला हिरवट रंगाची पत्र्याची इमारत प्राथमिक शाळेची ठळकपणे दृष्टीस पडली. पायथ्याला तुपेवाडीची तांबट आळी आणि हिरवंपिवळं शिवार नजरेला पडत होतं. अनिकेतने ओळखीच्या ठिकाणी घरासमोरील मेंढरा़च्या समवेत माझा फोटो काढला.आमच्यातील बोलण्याने त्याच्या काही मित्रांनी हाळी मारली.अनिकेत रेणावळ्याला  लवकर निघालोय,तिथल्या टूर्नामेंट खेळायला जायचयं.येतोस काय?त्याने मी ही खालीच निघालोय,नंतर सांगतो मी असा म्हणून घरात दोस्ताकडे गेला.मी पायात बूट होते म्हणून बाहेरचं बसलो.नंतर चहा पिताना आत गेलो, चहाऐवजी दुधाचा ग्लास हातात मिळाला.दुध रिचवताना इतरांशी ओळख झाली,कोंढावळ्याची गुरुजी अशी ओळख झाल्यावर त्यांनीही बोलायला सुरुवात केली.       जर्सी, टॅकसूट आणि कॅप घातलेली चारपाच खेळाडू बघितल्यावर तर क्रिकेट फिव्हर चांगलाच दुर्गम भागातील तरु...

माझी भटकंती कोंढावळे मुऱ्हा भाग क्रमांक १५३ कोंढावळे मुरा … एक सकाळ जंगलातली  क्रमशः भाग-८ दिनांक-२० फेब्रुवारी २०२१     सकाळी रामप्रहरी जाग आली.शहरातल्या वाहनांच्या गोंगाटापासून,रेडिओ अन्  टिव्हीवरील कार्यक्रमाच्या कोलाहलापासून आज अलिप्तता होती.पक्ष्यांचे पाखरांचे नैसर्गिक आवाज,गोठ्यातल्या वासरांचे आणि शेजारच्या घराकडच्या खुराड्यातल्या कोंबड्यांचे आरव ऐकत अंगणात आलो. वाऱ्यानं केळीच्या पानांची सळसळ ऐकत चौहीकडे नजर फिरवलीतांबडा अन् भगवा रंग पुर्वेला आकाशी दिसत होता.थोड्याच वेळात लालबुंद सूर्यनारायणाचा तेजोमय गोळा पाहून नेत्र तृप्त झाले.उगवत्या सूर्याला नमस्कार केला.नित्यकर्मे उरकून सकाळी सकाळी माडगणीचा कडा उतरून पायउतार होण्याची सूचना अनिकेत करुन आपल्या सोबत खाली आई येत असल्याची वर्दी दिली.त्यामुळे परतीचा मनसुबा गणेशवाडी कडे न जाता पाटीलवाडी व्हाया माडगणी करून आल्यापावली आम्ही तिघे खाली उतरायला तयार झालो.     शेतकऱ्याची खरी श्रीमंती त्याच्या दातृत्वात असते याची प्रचिती मला अनेकवेळा आली आहे.जसं माहेराला आलेल्या माहेरवाशिणीला 'वानोळा' म्हणून काहीतरी देतातच्,तस...

माझी भटकंती भाग क्रमांक-१५२ कोंढावळे मुरा  एक रात जंगल वस्तीत क्रमशः भाग-७       थोड्यावेळाने तिन्हीसांजेला काशिनाथच्या घरी पोहोचलो.लगेच त्याला रानातनं घरुन आलेली गुरं घरातल्या दावणीला बांधण्याचं काम लागलं.आज बऱ्याच वर्षांनी जंगलातल्या सूर्यास्ताचे विलोभनीय दर्शन झाले.आता थंडीची जाणीव होत होती.काळोख पडताच अंगणातल्या सोलरदिव्याचे एलएडी दिवे पेटले.त्याचा मंद प्रकाश पडला होता. भटकंतीला येणाऱ्या पर्यटकांनी सामाजिक बांधिलकीचा प्रकाश सोलरकिट दिवा देवून घर आणि अंगण प्रकाशाने उजळवले होते. भटकंतीला येणाऱ्या पर्यटकांनी सोलरकीट दिल्याचे काशिनाथच्या वडिलांनी सांगितले.      ओटीवरच्या चुलीजवळ टाकलेल्या घोंगडीवर बसलो.मस्तपैकी शेकोटी पेटवली होती. त्याच्या धगीने आणि हात शेकण्याने ऊब मिळत होती.अशी ऊब मिळवायला दोन्ही कुत्र्याची पिल्लं आणि मांजर माझ्या पुढयात येऊन चुलीच्या जवळ जात होते.घरातल्या पडवीत बैलं,गायी आणि वासरं असं गोकुळच होतं.'तीन चार गायींच्या धारा काढाय लागत्यात ,त्याचे वडील बोलले.तेवढ्यात बॅटरी आणि मोबाईल घेऊन अनिकेत आला.  अधूनमधून प्रश्र्नोत्तरांसारख्या...

माझी भटकंती भाग क्रमांक-१५१ कोंढावळे मुरा           माडगणीच्या कड्यावर  क्रमशः भाग क्रमांक-६ दिनांक १९ फेब्रुवारी २०२१       ढगाळ हवामानामुळे महाबळेश्वरच्या डोंगररांगेवरली हिरवाई,धोम,बलकवडी धरणं धूसर दिसत होती.ती नजरेआड करत करत माळानं चालत  काळूबाई मंदिराजवळ आलो.झाडांच्या छायेत उघड्यावर देवदेवतांच्या दगडांच्या मुर्ती होत्या.जवळच सापडलेल्या कागदाचा उपयोग करून मघाच्या पानांच्या द्रोणातील पंचरंगी मातीच्या छोट्या कागदांच्या पुडया बांधल्या.तिथं निवदभोणं करायला दगडांच्या दोन चुली होत्या.रानच्या देवांना मनोभावे नमस्कार करून पुढं भटकायला निघालो.इथल्या झाडांच्या खाली सभोवती गांडूळ आणि इतर कृमींची मातीची ओबडधोबड आकाराची उंचवट्या सारखी घरं नजरेला पडत होती. आता उतारानं चालताना पाय जड होत होते. काही वेळा भेलकांडतही  होतो.कारण आज लय तंगडतोड झाल्याने उतरताना पायाचं गोळं दुखत असल्याची जाणीव व्हायला लागली.आधाराला आता खरोखरच काठीचा उपयोग होत होता.अचानकपणे टिपकायला सुरुवात झाली.आत्ता पाऊस सुरू झाला तर तन भिजणार मन गारठणार एक अनामिक हुरहुर वाटू ला...

माझी भटकंती भाग क्रमांक-१५० कोंढावळे मुरा पठारावरील जंगलवाटेने भटकंती माळ आणि  पंचरंगी माती  क्रमशः भाग-५ दिनांक १९ फेब्रुवारी २०२१         जंगलवाटेची काशिनाथने सांगितलेली  माहिती ऐकत ,हरभरा फस्त करुन आम्ही घराजवळ आलो.हातपाय धुतलं.फ्रीजसारखं थंडगार पाणी नळाचं होतं.हात गार झाले.मग आमची पंगत घरातल्या ओटीवर बसली. रथसप्तमी सणानिमित्त पुरणपोळीच्या सुग्रास भोजनाचा आस्वाद घेतला.काशिनाथचे वडील म्हणाले, गुरुजी आज इथंच मुक्काम ठोका,आणि सकाळी गणेशनगरच्या पुढील कड्याने खाली जावा. मी तत्काळ नकार दर्शविला, नाही नाही म्हणत होतो आणि त्याचवेळी त्यांची मुलं मुक्कामाची आर्जव करीत होते .जेवणानंतर ते अनिकेतला म्हणाले, 'सरांना माळ,काळूबाई मंदिर आणि माडगणीच्या कड्याकडनं फिरवून आणा '….          जेवणानंतर मोबाईल रेंज पाहून घरी फोन केला.आज इथंच थांबून उद्या शाळा करुन घरी येईन असं गुज केलं.तदनंतर किसन  माडगणीहून आलेल्या दोस्तांबरोबर त्याच्या घराकडे गेला. जेवणानंतर अंगणात बसलो होतो.त्यावेळी तिथं नेहमीच जंगलात भ...