बालपणीच्या आठवणी --शेंगा काढणी

-


🥜☘️🥜🍀🥜☘️🥜🍀🥜☘️
बालपणीच्या आठवणी
   
       🥜 शेंगा काढणी🥜

    
  गावाकडे लहानपणी शेतकरी  दोस्ताकडे कारणपरत्वे जाणं झाली की हमखास उकडक्या शेंगांचा नाहीतर गुळशेंगाचा नाष्टा व्हायचा.. अवीट चवदार मीठाच्या पाण्यात उकडलेल्या शेंगातील  शेंगदाणे खायला एकदम भारी.बरेच जण हा  मेवा पोतं पोत शेंगा उकडून तयार करून ठेवत असत.. लहानपणी बऱ्याच जणांच्या घरी हा मेवा खायला मिळालाय..विजू भाऊच्या घरीतर हातानं घेऊन कच्च्या, भाजक्या आणि शिजक्या शेंगा घ्यायला मिळायच्या.. काही वेळा शेंगा फोडत फोडत खायलाही मिळायच्या. पावसाळ्याच्या दिवसात तर लय भारी चव लागायची. हल्ली ही प्रवासात भुकेची जाणीव झाली की भाजक्या -शिजक्या शेंगा अथवा शेंगदाणे  खाल्ल्याने फास्टफूडसारखा त्रास नाही.
अलीकडे उन्हाळी हंगामात भरपूर ओली शेंग उपलब्ध होते...
आज मी नोकरीला असल्यामुळे सहज शेंगा विकत घेवू शकलो..शेंगा खात सहज आठवण आली... लहानपणीच्या शेंगाखाणतीची(भुईमुगाच्या शेंगा तोडायची) आमची आई शेतात काम करुन प्रपंच्याला मदत करायची....
 घटस्थापना झाली की दसरा दिवाळी यायची दिवाळी फराळ करायला तयारीची सुरुवात व्हायची.शेतातील कडधान्ये,हायब्रीड काढायचा हंगाम सुरू व्हायचा. त्याच्या जोडीला शेंगा काढायलाही सुरुवात व्हायची.. शनिवारी अर्धी शाळा झाली की मी आणि माझा भाऊ आईला शेंगा तोडायला मदत करायला इतरांच्या शेतात जायचो.त्याकाळात भरपूर कच्चा-भाजक्या-शिजक्या शेंगा खायला मिळायच्या.लालदानी,पसऱ्या, उपट्या 
 ,जपानी फुले प्रगती ,जेल चोवीस असले वाणं प्रकार असायचे..
   वावरात गेल्याव पहिल्यांदा शेंगांचे डहाळे उपटायचे मग एकाजागी गोळा करुन सावलीत दिवसभर तोडत बसायचे..मग सायंकाळी शेंगाचा वाटा व्हायचा.त्यावेळी आमची आई पाऊण एक पोत शेंगा दिवसभरात  तोडायची.आम्ही मदतीला असलो तर एक पोत्यापेक्षा  जास्त व्हायच्या.
 तवा वाट्यानं शेंगा तोडायला जायचो "वाटा"  म्हणजे एका सतरंजीवर आपण तोडलेल्या सगळ्या शेंगा ओतायच्या.मग मालक शेंगांचा उतार व गावातील इतरांनी काय वाटा दिला.याचा अदमास घेऊन उत्पन्न कसं झालंय यावरून वाटा ठरवून सतरंजीवर ओतलेल्या शेंगांचे समसमान दहाची वाटणी असेलतर दहा ढीग,बाराची असेल तर बारा याप्रमाणे  ढीग करणार अन्  कोणताही एक ढीग आपल्याला घ्या म्हणणारं.सगळे ढीग बघून एक ढीग आपल्याला घ्यायचा...तो आपला हक्काचा वाटा व्हायचा.. काहीवेळा मालक आपला ढीग देताना वर दोन-तीन ओंजळीभरुन शेंगा आपल्या टोपल्यात घमेल्यात टाकायचा.... दररोज शेंगा तोडायला जावून आई वाळवून दोन पोत्यापेक्षा जास्त शेंगा करायची..काही वेळ त्याच शेंगांचा घाणागाळून आलेल्या शेंगतेलात दिवाळीचे पदार्थ घरीच बनवायची....
आज  मी वाईत शेजारच्या श्री नंदकुमार डोईफोडे सरांच्या मदतीने भुईमुगाच्या शेंगांचे अर्धे पोते खरेदी केले. लाॅकडाऊन मुळे होलसेल मार्केट मधून घरपोच मिळाले. रोख मूल्य देवून खरेदी केलेल्या एका शेंगाच्या पोत्याने .भूतकाळातील वाट्याने मिळवलेल्या कष्टाच्या शेंगांच्या पोत्याची आठवण मनात रुंजी  घालत होती. आई व वडिलांच्या कष्टामुळे मला नोकरी मिळाली. आज पाहिजे तेव्हा बाजारात शेंगा उपलब्ध असतात.त्या मोल देऊन मिळतात. पण  वाट्यानं मिळालेल्या शेंगांचे मोल अनमोल आहे.
    धन्यवाद आई-आण्णा
लेखन दिनांक ७मे २०२०

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

गावच्या आठवणी यात्रेतील- लोकनाट्य तमाशा

-
Image
गावच्या आठवणी यात्रेतील- लोकनाट्य तमाशा 🌸माझा गाव🌸          आमच्या गावची यात्रा ➖〰️➖〰️➖〰️➖〰️                   लोकनाट्य तमाशा ग्रामीण भागातील लोकांचे मनोरंजनाबरोबरच प्रबोधन तमाशा कलाकार करीत.. आमच्या गावात महाराष्ट्रातील सुप्रसिद्ध तमाशा मंडळांनी सादर केले आहेत.दत्ता महाडिक,अमन तांबे, सरस्वतीबाई कोल्हापूरकर,मंगला बनसोडे, रघुवीर खेडकर,साहेबराव नांदवळकर, भिकाभीमा व इतर अनेककांचे तमाशे झाले आहेत... यात्रेच्या मुख्य दिवशी सकाळी नवीन कपडे घालून  देवळाकडील दुकाने बघायला जायचं. खुशखबर खुशखबर , ओझर्डे गावच्या तमाशा रसिकांना इनंती करण्यात येते की थोड्याच वेळात कार्यक्रमाला सुरुवात होतय...सर्वांनी लवकर या  असा आवाज ऐकू आलाकी धावतपळत तमाशा बघायला देवळाकडे जायचे....सगळ्यात पुढे बसायचं   गणाने तमाशाला सुरुवात.(गण म्हणजे गणेश वंदना),हलगी व ढोलकीची जुगलबंदी साथीला क्लोरोनेटची धून ,मग गवळण ,फार्सिकल,   संगीतबारी आणि वगनाट्य असा कार्यक्रम चालायचा तमाशातील फार्सिकल( ...
Read more

गावचे वैभव -ग्रामदैवत श्री पद्यावती देवी

-
Image
         🌸 ओझर्डे गावची वैभवशाली छत्रदायिनी  श्री. पद्मावती देवी..      ग्रामदैवत श्री पद्मावती  देवी ओझर्डे निवासिनी श्री पद्मावती माता ➖❄️➖❄️➖❄️➖❄️   ओझर्डे गावचे ग्रामदैवत श्री पद्मावती देवीचे मंदिर वाईहून गावात पुल ओलांडताच लक्ष वेधून घेते. देवीचे मंदिर चंद्रभागा ओढ्याच्या काठावर आहे.गावात प्रवेश करतानाच मंदिर लागते. चारही बाजूने भक्कम तटबंदी आहे.तटबंदीला पवळी म्हणतात. पुर्वेस तोडीच्या दगडात बांधलेले उंच प्रवेशद्वार असून त्यावर नगारखाना आहे.त्यामुळे प्रवेशद्वार भारदस्त आहे. प्रवेशद्वारातून आत गेल्यावर दोन्हीकडे निवांत थंडावा देणारी ढेलजा आहे. उजवीकडे नगारखान्यावर जायला तोडीच्या दगडी पायऱ्या आहेत.पायऱ्या उतरुन खाली गेल्यावर समोरच तुळशीवृंदावन दिसते.मंदिराचा मुख्य भाग हेमाडपंथी असून दगडी बांधकाम आहे. सभामंडप व गाभारा आहे.गाभाऱ्यात चांदीची मेघडंबरीवर सुबक नक्षीकाम केलेले आहे. सभामंडपात पालखी व झुंबर आहे.सभामंडपातून बाहेर जायला दोन्हीकडे छोटे दरवाजेआहेत.मंदिरात डावीकडे दीपमाळा आहे.तेथील मोकळ्या आवारात गावचा हरिनाम सप्त...
Read more

गावाकडच्या आठवणी यात्रा-कुस्तीचा फड

-
Image
गावाकडच्या आठवणी यात्रेतील कुस्त्यांचा फड  बालपणीच्या साठवणीतल्या आठवणी.... 🌸माझा गाव🌸          क्रमशः   गावची यात्रा ♾️♾️♾️♾️♾️♾️♾️♾️♾️♾️       कुस्त्यांचा फड (मैदान) 🤼‍♂️🤼‍♀️🤼‍♂️🤼‍♀️🤼‍♂️🤼‍♀️🤼‍♂️🤼‍♀️🤼‍♂️     महाराष्ट्राच्या मातीतल्या लोकप्रिय  रांगडा व मर्दानी  खेळ,मनगटातील रग,मनातला डाव -प्रतिडाव आणि मेंदुने कौशल्याचा वापर करीत खेळला जाणारा क्रिडा प्रकार.चपळता, अचूकता व निर्णयक्षमता असणारा कुस्तीचा श्वास गावोगावच्या पहिलवानांना यात्रेनिमित्त फडात कुस्त्या खेळण्याची नामीसंधी तर शौकिनांना पहाण्याची संधी.. मैैैैदानात नारळ फुुुुुटल्यापासून ते चांंगभलं होईपर्यंत उभं राहून नाहीतर पुढं बसून कुस्त्यांचा आनंंद लुुुुुटायचो.   श्री पद्मावती देवीच्या  देवळात शिंग  फुंकून, हलगीताशा ,झांज वाजवत पुलाजवळच्या शेतात तयार केलेल्या आखाड्यात यात्रा कमिटी ,गावकरी, पहिलवान , यात्रेकरू आणि हौशी कुस्ती शौकीन जमत.पुलाकडील  शेतात कुस्तीसाठी मैदान तयार केलेलं असायचं.वावार फणूून फड तयार केले...
Read more